AY İÇİNDE BAZ İŞ GÜNLERİNDE ÇALIŞMAYAN VE ÇALIŞMADIKLARI GÜNLER İÇİN DE ÜCRET ALMAYAN SİGORTALILARIN PRİM ÖDEME GÜN SAYILARININ VE EKSİK GÜN SAYILARININ HESAPLANMASI
I- GİRİŞ
Aylık prim ve hizmet belgesinde yapılan değişikliklerle birlikte, 2010/Temmuz ayına ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinden başlanılarak, e-Bildirge programlarında, ay içinde bazı iş günlerinde çalışmayan ve çalışmadıkları günler için de ücret almayan sigortalıların eksik gün sayılarının girişi de istenilmeye başlanılmıştır.
Ancak, özellikle 31 gün çeken aylarda bazı iş günlerinde çalışmamış ve çalışmadığı günler için de ücret almamış sigortalıların prim ödeme gün sayıları ile eksik gün sayılarının sisteme girilmesi sırasında hatalı girişler yapılabildiğinden, sonradan idari para cezası ve prim borçları ile karşı karşıya kalınmamasını teminen bu makalemizde, ay içinde bazı iş günlerinde çalışmayan ve çalışmadıkları günler için de ücret almayan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının ve eksik gün sayılarının hesaplanmasına ve aylık prim ve hizmet belgelerinin e-Bildirge kanalıyla gönderilmesi sırasında eksik gün sayılarının ne şekilde girilmesi gerektiği hususlarına yer verilmiştir.
II- AY İÇİNDE BAZI İŞ GÜNLERİNDE ÇALIŞMAMIŞ VE ÇALIŞMADIĞI GÜNLER İÇİN ÜCRET ALMAMIŞ SİGORTALILARIN PRİM ÖDEME GÜN SAYILARININ HESAPLANMASI
A- AY İÇİNDE İŞE GİRİŞİ VEYA İŞTEN ÇIKIŞI BULUNMAYAN SİGORTALILAR YÖNÜNDEN
Ay içinde işe girişi veya işten çıkışı bulunmayan sigortalıların, hak kazanılmış hafta tatili ile yıllık ücretli izin süresi dışında, ay içinde çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, disiplin cezası gibi) çalışmadıkları ve çalışmadıkları günler için de ücret almadıkları günlerinin bulunması halinde, bu sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ilgili aydaki gün sayısından, ücret almaya hak kazanılmamış gün sayısı çıkartılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanmaktadır.
Örnek-1: 14.08.2010 ila 24.08.2010 tarihleri arasında 11 gün raporlu olan ve hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süresi dışında ayın kalan günlerinin tamamında çalışmış, dolayısıyla ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalının, söz konusu ayda 31 günün bulunduğu göz önüne alınarak,
Prim ödeme gün sayısı, 31 – 11 = 20
Eksik gün sayısı ise 11
olarak sisteme kaydedilecektir.
Hal böyle olmakla birlikte, sigortalının 2010/Ağustos ayında 11 gün eksik çalışmasının bulunmasına rağmen, Ağustos ayının 30 gün gibi kabul edilerek prim ödeme gün sayısı 19, eksik gün sayısı ise 11 olarak sisteme girildiğinde, sistem tarafından sigortalının eksik gün sayısının mı, yoksa prim ödeme gün sayısının mı hatalı girildiği bilinemediğinden;
‘Eksik gün sayısı 12 veya hizmet günü 20 olmalıdır. Veri kayıt edilmedi, lütfen tekrar deneyiniz.’ şeklinde uyarı mesajı verilmektedir.
Bu durumda, sigortalının Ağustos ayında 11 gün raporlu olduğu göz önüne alınarak, eksik gün sayısı 12 olarak girilemeyeceğinden, daha önce yapılmış olan hatalı giriş, prim ödeme gün sayısı 20, eksik gün sayısı ise 11 olarak sisteme girilmek suretiyle düzeltilecektir.
Dolayısıyla, prim ödeme gün sayısı ve eksik gün sayısının girilmesinin ardından sistem tarafından yapılan sorgulamalar da, her iki alandaki gün sayısının toplamının, ilgili aydaki gün sayısı kadar olup olmadığına bakılmakta, her iki alandaki gün sayısının toplamının ayın kalan gün sayısı kadar olmaması halinde, eksik gün sayısının veya prim ödeme gün sayısının düzeltilmesi yönünde uyarı mesajı verilmektedir.
31 gün çeken aylarda, 1 gün eksik çalışması bulunan sigortalıların prim ödeme gün sayısı 31 – 1 = 30 olduğundan, bahse konu sigortalıların prim ödeme gün sayıları ay içinde tam çalışması olan sigortalılar gibi 30 olarak sisteme girilmektedir.
Örnek-2: 2010/Ağustos ayında 1 gün raporlu olan bir sigortalının prim ödeme gün sayısı 30 olarak sisteme girilecek ve söz konusu sigortalı için eksik gün sayısı ile nedeni seçilmeyecektir.
31 gün çeken ayda 1 gün ücretsiz izinli olan bir sigortalının prim ödeme gün sayısı 30, eksik gün sayısı 1 ve eksik gün nedeni de 02-Ücretsiz izin olarak sisteme girildiğinde, sistem tarafından;
‘Eksik gün sayısı ve sebebi girilmemelidir. Veri kayıt edilmedi, lütfen tekrar deneyiniz.’ şeklinde uyarı mesajı verilerek veri girişine izin verilmeyecektir.
Dolayısıyla 31 gün çeken aylarda 1 gün eksik çalışması bulunan sigortalılar için aylık prim ve hizmet belgesinde eksik gün sayısı ve nedeni girilmediğinden bahse konu sigortalılar için Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgenin verilmesine de gerek bulunmamaktadır.
Buna karşın, 28, 29 veya 30 gün çeken aylarda 1 gün eksik çalışması bulunan sigortalıların prim ödeme gün sayısı ilgili aydaki gün sayısından 1 gün düşülmek ve eksik gün sayısı ile eksik gün nedeni girilmek suretiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirildiğinden, bahse konu sigortalılar için Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgelerin de Sosyal Güvenlik Kurumuma aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmesi gereken süre içinde verilmesi icap etmektedir.
Örnek-3: 2010/Eylül ayında 1 gün raporlu olan bir sigortalının, Eylül ayının 30 gün çekmesi nedeniyle, prim ödeme gün sayısı 29 olarak sisteme girilecek ve söz konusu sigortalı için eksik gün sayısı 1 ve eksik gün nedeni 01-istirahat olarak sisteme girilerek, Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ve eki belgeler Sosyal Güvenlik Kurumuna en geç 23.10.2010 tarihine kadar verilecektir.
B- AY İÇİNDE İŞE GİRİŞİ VEYA İŞTEN ÇIKIŞI BULUNAN SİGORTALILAR YÖNÜNDEN
Ay içinde işe başlayan veya işten ayrılan sigortalıların, aynı ayda hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süresi dışında çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, disiplin cezası gibi) çalışmadığı, çalışmadığı günler için de ücret almaya hak kazanmadığı günlerinin bulunması halinde, ilgili aydaki prim ödeme gün sayıları, ücret alınan gün sayısı esas alınmak suretiyle veya ilgili aydaki gün sayısından, işe başladığı tarihten önceki gün sayısı ve işten ayrıldığı tarihten sonraki gün sayısı ile ücret almaya hak kazanılmamış gün sayısı çıkartılmak suretiyle hesaplanmaktadır.
Örnek-4: 06.08.2010tarihindeişe başlamış ve 17.08.2010 ila 23.08.2010 tarihleri arasında raporlu olan bir sigortalının, söz konusu aydaki prim ödeme gün sayısı 19, eksik gün sayısı ise 7 olarak sisteme girilecektir.
Örnek-5: 10.09.2010 ila 14.09.2010 tarihleri arasında ücretsiz izinli olan ve 27.09.2010 tarihinde çalıştıktan sonra işten ayrılmış olan bir sigortalının söz konusu aydaki prim ödeme gün sayısı 22, eksik gün sayısı ise 5 olarak sisteme girilecektir.
C- AYNI AYDA İKİ FARKLI AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİ DÜZENLENEN SİGORTALILAR YÖNÜNDEN
Aynı sigortalı için aynı ayda iki farklı aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi gerektiği durumlarda, her belgenin ayın kaç gün çektiğine bakılarak müstakilen değerlendirilmesi ve prim ödeme gün sayısı ile eksik gün sayısının her belge için ayrı ayrı değerlendirilerek sisteme girilmesi gerekmektedir.
Örnek- 6: 2010/Ağustos ayında 20 gün Ar-Ge kapsamında, 10 gün Ar-Ge kapsamı dışında çalışan bir sigortalı için Ağustos ayının 31 gün çekmesi nedeniyle;
-05746 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesinde prim ödeme gün sayısı 20, eksik gün sayısı 11, eksik gün nedeni 14-Diğer seçeneği işaretlenerek Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilecek, Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ekinde ise 05510 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesinin bir sureti konulacaktır.
– 05510 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesinde prim ödeme gün sayısı 10, eksik gün sayısı 21, eksik gün nedeni 14-Diğer seçeneği işaretlenerek Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilecek, Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu ekinde ise 05746 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesinin bir sureti konulacaktır.
III- SONUÇ
Aylık prim ve hizmet belgesine ilave edilen ‘eksik gün sayısı’ seçeneği, ay içinde bazı işgünlerinde çalışmayan ve çalışmadığı günler için de ücret almayan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hatalı girilmesinin önüne geçeceği aşikardır.
Ancak, eksik gün sayısı girilen sigortalılar için yapılacak olan girişler sırasında, prim ödeme gün sayısının, her zaman ayın kaç gün çektiğine bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle belirlenmesi gerekmektedir.
Aksi halde, 28 ve 31 gün çeken aylarda, eksik gün sayısı bulunan sigortalılar için yapılacak olan girişler sırasında ayın 30 gün gibi değerlendirilerek prim ödeme gün sayısının da buna göre girilmesi halinde, veri girişine sistem tarafından izin verilmeyeceğinden aylık prim ve hizmet belgesinin onaylanması da mümkün olamayacaktır.
Yazar:Eyüp Sabri DEMİRCİ*
E-Yaklaşım / Eylül 2010 / Sayı: 213
______________________________________
(*) Sosyal Güvenlik Kurumu, Prim Tahsilat Daire Başkanlığı Şube Müdürü