Çocukların sigortalanmasında süre bitti mi?

|Posta Gazetesi| |01.05.2008|

Yeni yasanın emeklilik şartlarını ağırlaştırıp zorlaştırması, tüm ana ve babaları çocukları sigortalama telaşına düşürdü. Bu telaş Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinin önünde tarihi kuyrukların oluşmasına yol açtı. Sosyal güvenlik tarihinde ilk defa insanlar sigortalı olmak için, kuyruklar oluşturdu. Ne için; en geç 30.04.2008 e kadar sigortalı olmak için. Çünkü, yeni yasanın görüşmeleri sırasında son gün eklenen bir madde ile, 30 Nisan 2008 den sonra ilk defa sigortalı olacakların, prim ödeme, yaş ve aylık bağlama oranı açısından yeni yasaya tabi olacakları yönünde madde eklendi. Ailelerde haklı olarak 30.04.2008 den önce çocuklarını sigortalı yapma uğraşına girdiler.

18 yaşından büyük olmalarına karşın sigortaları olmayanlarda, aynı telaş içinde sigortalı olmaya başladılar. Kayıt dışında sigortasız çalışanlar bile hiç değilse başlangıcım olsun, da yeni yasaya tabi olmayayım diye kuyruklarda yerini aldı. Peki bugün 1 Mayıs 2008, sigortalı olmak için süre gerçekten bitti mi? Yoksa büyük küçük herkesin sigortalı olma imkanı var mı?

Mayıs ayında bildirim yapacak işyerinde süre bitmedi

İşveren çalıştıracağı sigortalıyı, çalışmaya başlamadan önce SSK ya bildirmesi gerekiyor. Ancak, bunun iki istisnası var. Birincisi inşaat işyerlerinin çalıştıracağı kişiyi, aynı gün bildirmesi, diğeri de ilk defa işçi çalıştıracak olan işyeridir. İlk defa işçi çalıştıracak olan işyerleri önce SSK dan işyeri sicil numarası almaktadır.

İşte, Nisan ayı içinde SSK dan ilk defa işyeri sicil numarası alan işyerleri, çalıştıracağı kişileri işe başlatma tarihinden itibaren bir ay içinde SSK ya bildirilmesi gerekiyor. Örneğin. 30 Nisan 2008 de işe başlattığı bir kişiyi 30 Mayıs 2008 e kadar SSK ya bildirebilir.

Çocukların veya ilk defa sigortalı olacak büyüklerin, Nisan 2008 ayı içinde işyeri sicil numarası almış işyerlerinden, Nisan ayındaki başlangıçları, Mayıs sonuna kadar bildirilebilir. 

608.40 YTL cezayı göze alana da süre bitmedi

İşe başlayan çalışanların SSK ya bildirilmesinde belirlenen sürelere riayet edilmemesinin veya geç bildirimde bulunulmasının cezası, bir aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası kesilmesidir. Nisan ayı içinde işe başlattığı çocuğu veya büyüğün işe başlamasını Mayıs ayı içinde SSK ya bildiren işverene 608.40 YTL idari para cezası kesilir. Bu cezayı ödemeyi göze alanlar içinde süre bitmemiştir.

Örneğin; Nisan ayının içinde işe başlayan ve SSK ya giriş bildirgesi gönderilmesi unutulan çocuğun giriş bildirgesi Mayıs 2008 ayı içinde gönderilmesi halinde, işverene 608.40 YTL idari para cezası kesilir. Çocukta Nisan 2008 ayında başlangıç yapmış olur. tabi aynı durum büyükler içinde geçerli.

Yasa yürürlüğe girmeyen süre biter mi?

Kişilerin gerek mali, gerek sosyal gerekse diğer haklarının aleyhinde, geçmişe yönelik düzenleme yapılamayacağı, Dünyada kabul görmüş genel ve temel hukuk kuralıdır. Hukuk Fakültesi birinci sınıfındaki öğrenciye ilk öğretilen şeylerden biride, yasaların makable şamil olamayacağıdır. Yani yasalarla geriye yönelik düzenleme yapılamayacağı. İstinasını ise, kişilerin lehine yapılan geriye yönelik düzenleme oluşturmaktadır.

Onaylanmak üzere, Cumhurbaşkanlığına gönderilen ve Cumhurbaşkanının incelemesinde bulunan ve daha veto edilip edilmeyeceği, yürürlüğe konup konamayacağı bile belli olmayan yasa ile, süre nasıl bitirilir?

Ortada Resmi gazetede yayımlanmış bir yasa dahi yokken, olmayan yasadaki sürenin bitmesi ne kadar hukuki bir durumdur? Hukuk Devletinde böyle bir uygulama olur mu? Avrupa Birliğine girmeye uğraş veren bir ülkede, kişinin sosyal güvenliğini ilgili olarak geriye yönelik aleyhe düzenleme yapılabilir mi?

Bugün mevcut yasaya bakarak geleceği için bir sosyal güvenlik planlaması yapan ve incelediği yasalardan sonra SSK da sigortalı olmaya karar veren ve ilk defa sigortalı olan biri, bugünkü mevcut yasa şartlarına tabi olmasından daha hukuki ne olabilir.  Ancak, yeni yasanın Mayıs ayının sonunda yürürlüğe girdiğini varsaydığımızda, bu sigortalıya arkadaş senin haberin yoktu, ama; yasa çıkmadan sigortalı da olsan, yeni çıkan yasa şartlarına tabi tutuyoruz denecek. Bu nasıl bir hukuk  anlayışı.  Başlı başına bu yönü dahi Anayasaya uygun olmadığından, iptal edilmesi gerekir.

Yasanın Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe gireceği tarihe kadar ilk defa sigortalı olacak olan ister çocuk olsun, ister büyük olsun bugünkü yasaya tabi olması gerekir. Ancak, yasadaki geriye yönelik olarak getirilecek olan(şayet veto edilmezse) 30.04.2008 den sonra sigortalı olan kişilerin yeni yasaya tabi olacağı hükmü, 30.04.2008 ile  yasanın Resmi Gazetede yayımlanacağı tarihe kadar sigortalı olan kişilerin bugünkü yasaya tabi olma avantajını ve hakkını elinden alacağından, mahkemelere yeni bir iş çıkacak ve büyük bir ihtimalle bu madde Anayasa mahkemesine taşındığında iptal edilecektir.

Kayıt dışına çanak tutmamak için süre 31.12.2008 olarak düzeltilmeli

Yeni yasaya tabi olmamak için sosyal güvenlik kurumu il müdürlükleri önünde oluşan tarihi kuyruklardan istifade edilmelidir. Süre bitti diye kişilerin sigortalı olmasına mani olmak, sosyal güvenliğin ruhuna terstir. Kişileri sigortalı yapma yönünde düzenleme, çalışma yapmak ve sigortalı olmak isteyenlerin işlerini kolaylaştırıp, teşvik edip, alkışlamak yerine,

1 Ekim 2008 de yürürlüğe girecek olan yasaya son gün eklenen saçma sapan bir madde ile, sigortalı olmak isteyenlere mani olmak,  kayıt dışına çanak tutmaktan başka bir şey değildir.

Başbakanımız ‘…hak kaybı olmayacak diye söz verdik. Gazetecilerin yıpranma hakkını elinden almışsınız. Bu hakkı iade edelim…’ söyleminden, yasada bazı  değişikliklerin yapılacağı anlaşılıyor. Bu değişiklikler sırasında 30.04.2008 tarihi 31.12.2008 olarak değiştirilip, bu tarihe kadar sigortalı olacak çocukların ve büyüklerin bugünkü yasaya tabi olması sağlanmalıdır. Bu düzenleme kayıt dışılığın önlenmesine katkı sağlayacağı gibi, çocuğunu sigortalı yapma telaşındaki ana ve babaları da rahatlatacaktır. Ayrıca, olası tartışmaların ve binlerce yeni dava açılmasının peşinen önüne geçilecektir.  

EKREM SARISU