İbranamelerin geçerlilik şartları değişti
İbraname, işçinin hizmet sözleşmesinin sona ermesinden dolayı, işverenden kıdem, ihbar tazminatı, mesai ücreti ile maaş vb. tüm alacaklarını aldığını ve başkaca alacağının kalmadığını gösterir yazılı bir belgedir.
Daha açık ifadeyle ibraname, iş akdi sona eren işçiye tüm hakları ödendikten sonra imzalatılması gereken bir belgedir. Hal böyleyken ibraname, işçiye ya işe başladığında ya da çalışmaya devam ettiği süre içersinde kanuni boşluktan yararlanmaya çalışan işverenler tarafından üzerine tarih yazılmadan imzalatılan belge olarak kullanılıyordu. Bu durum, işverenin işçi üzerinde haksız baskı kurması sonuncu doğuruyordu. Ancak, 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunun V. Ceza koşulu ve ibra başlıklı 420. maddesinde yapılan düzenlemeye göre ibranamenin geçerlilik şartları değiştirildi. Yapılan düzenlemeye göre;
İbraname yazılı olacak
Sözlü olarak yapılan ibralar geçersiz olacak.
Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine ceza koşulu konulmayacak
Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersiz olacak.
Çalışma süresi içerisinde ibraname imzalatılamayacak
İbraname, hizmet sözleşmesinin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık süre geçtikten sonra imzalatılacak olup, bu süreden önce imzalatılan ibranameler geçersiz sayılacak. Yapılan düzenleme ile işçiye, işe başladığında ya da çalışmaya devam ettiği süre içersinde keyfi olarak ibraname imzalatılamayacak.
İbraname içeriği açık yazılacak
İbranamenin geçerli olabilmesi için, ibra konusu alacağın türünün ve miktarın ibranamede açıkça belirtilmesi gerekecek (Maaş, mesai, ihbar tazminatı gibi)Yapılan düzenleme ile sadece ‘tüm haklarımı aldım’ şeklindeki ibranameler geçersiz sayılacak.
Ödemeler banka aracılığıyla yapılacak
Ödemeler banka aracılığıyla yapılmamışsa, işçinin vereceği ibra, tüm şartları taşısa dahi geçersiz olacak ve borcu sona erdirmeyecek. Süresinde imzalatılmış ibraname, makbuz hükmünde olacak, bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması zorunlu olacak. Daha net ifadeyle işyerinde çalışan işçi sayısına ya da maaşların bankadan ödenip ödenmediğini bakılmaksızın ibranamede yazılı tutarın banka yoluyla ödenmesi gerekiyor. İşçinin alacak tutarı, elden yada makbuz karşılığı ödenemeyecek, ödeme bizzat işçi adına açılmış olan banka hesabına yatırılacak.
Cumhur ÇETİN
SMMM-Kıdemli Denetçi
