1 Ekim 2008’e Kadar SGK’ya Kayıt ve Tescili Olmayan Limited Şirket Ortağının Sigortalılık Başlangıcı

I- GİRİŞ

Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılar açısından sosyal güvenlik mevzuatında en büyük engel ve tehlike sigortalılık milatlarıdır. Yasalarda tayin edilen tarihlere kadar Bağ-Kur’a veya SGK’ya kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin belirli tarihlerde başlatılmasına ve bu tarihlerden önceki devrelerin sigortalılık anlamında ‘ölü süreler’ olarak kabul edilmesine ‘sigortalılık miladı’ denilmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında vergi mükellefiyetine istinaden sigortalı olanlar için sigortalılık milatları ayrı uygulanmakta, şirket ortakları ve çiftçi sigortalılar için sigortalılık milatlarının ayrı uygulanması gerekmektedir.

Bazı Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinde limited şirket ortaklarının 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle yapılması gereken sigortalılık miladı farklı ve yanlış uygulanmaktadır. Bu makale çalışmamızda, 1 Ekim 2008’e kadar SGK’ya kayıt ve tescilini yaptırmamış olan limited şirket ortaklarının 5510 sayılı yasa kapsamındaki sigortalılıklarının ne zamandan itibaren başlatılması gerektiği konusunda açıklamalarda bulunacağız.

II- 5510 SAYILI YASA’YA GÖRE LİMİTED ŞİRKET ORTAKLARININ SİGORTALILIK BAŞLANGIÇLARI

Limited şirketlerin bütün ortakları, 5510 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası yasasının ‘Sigortalı Sayılanlar’ başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi kapsamında zorunlu olarak sigortalı sayılmışlardır.

Limited şirketlerin 5510 sayılı yasa kapsamındaki sigortalılıklarının ne zaman başlayacağı ise, 5510 sayılı Yasa’nın ‘Sigortalılığın Başlangıcı’ başlıklı 7. maddesinde hüküm altına alınmıştır.

Bahse konu 7. maddede; ‘Sigorta hak ve yükümlülükleri 4. maddenin birinci fıkrasının; …b) (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan; sermaye şirketlerinden limited şirket ortakları ile … ortaklarının, şirketin ticaret sicil memurluklarınca tescil edildikleri tarihten, … itibaren başlar.’ hükümleri bulunmaktadır.

Madde metni hükümlerine göre, limited şirket ortaklarının 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki süreçte, 5510 sayılı yasa kapsamındaki sigortalılıkları yalnızca ticaret sicil memurluğundaki kayıtları dikkate alınarak başlatılmaktadır. Limited şirket ortaklarının sigortalılıklarında, ticaret sicil kaydı dışında ticaret ve sanayi odası kayıtlarına itibar edilmemektedir.

III- LİMİTED ŞİRKET ORTAKLARININ SİGORTALILIK MİLATLARINDA SGK MÜDÜRLÜKLERİNE YAPILAN HATALI İŞLEM

Bilindiği ve yazımızın (I) başlıklı bölümünde izah ettiğimiz üzere, diğer bütün bağımsız çalışan sigortalıların Bağ-Kur veya 4/b sigortalılıklarında olduğu gibi limited şirketlerin sigortalılıklarında da, ‘sigortalılık miladı’ uygulaması bulunmaktadır.

Bağımsız çalışan diğer bütün 4/b sigortalıları ve limited şirket ortaklığından dolayı 4/b sigortalısı olanlar için yapılmış son yasal sigortalılık miladı düzenlemesi, 5510 sayılı Yasa’nın geçici 8. maddesiyle yapılmıştır.

5510 sayılı Yasa’nın geçici 8. maddesinde; ‘Bu Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi hariç diğer alt bentlerine göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde Bu Kanun’un yürürlük tarihine kadar kayıt ve tescillerini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü Bu Kanun’un yürürlük tarihinden itibaren başlar.’hükmü bulunmaktadır.

Yasa’daki bu maddeden hareketle, bir çok SGK müdürlüğü, limited şirketlerin sigortalılığını, 1 Ekim 2008’den sonra vergi mükellefiyet kaydına göre başlatmaktadırlar.

Örnek: Bay (A), 1997 yılında bir limited şirketin ortağı olmuştur. Bay A, bu şirket ortaklığından dolayı bu zamana kadar SGK’ya kayıt ve tescilini yaptırmamıştır. Bay A’nın 2010 yılında başlayan ve 4/b sigortalısı olmasını gerektiren başka bir vergi kaydı bulunmaktadır.

SGK yetkilileri böyle bir durumda, Bay (A)’nın 5510 sayılı yasa kapsamındaki 4/b sigortalılığını 2010 yılında başlayan vergi mükellefiyet kaydına istinaden başlatmakta ve 01.10.2008’den beri kesintisiz devam eden ticaret sicil kayıtlarını dikkate almamaktadır.

IV- LİMİTED ŞİRKET ORTAKLARININ SİGORTALILIK MİLATLARINDA OLMASI GEREKEN UYGULAMA

Üstte yaptığımız açıklamadan anlaşılacağı üzere, bazı SGK müdürlükleri limited şirket ortaklarının 1 Ekim 2008’e kadar SGK’ya sigortalılık kayıt ve tescili yoksa bu kişilerin 4/b sigortalılıklarını 1 Ekim 2008’den beri devam edip gelen ticaret sicil kayıtlarına göre, başlatmamaktadır.

SGK müdürlükleri bu uygulamasına dayanak olarak 1 Ekim 2008’den sonra 4/b sigortalılığında vergi mükellefiyet kayıtlarının esas alınması olmaktadır. Yani, SGK yetkilileri, bağımsız çalışan 4/b sigortalılarının sigortalılık başlangıcı ve sona ermesinde yalnızca vergi mükellefiyet kayıtlarına göre işlem yapıldığını sanmaktadırlar.

Halbuki, 5510 sayılı Yasa’nın bu konudaki metni açık ve nettir. 5510 sayılı Yasa’nın 7. maddesinde, limited şirket ortaklarının 5510 sayılı Yasa’nın 4. maddesi kapsamındaki sigortalılıklarının, şirketin ticaret sicil memurluğuna tescil edildiği tarihten itibaren başlatılacağı belirtilmektedir.

Kaldı ki, limited şirket ortaklarının sigortalılıklarında vergi mükellefiyet kayıtlarının esas alınması mümkün değildir. Çünkü, şirket ortaklarının vergi mükellefiyeti kurumsal bir mükellefiyettir. Şirketin ortaklarının şahıslarına bağlı olan bir mükellefiyet türü değildir.

Bu bakımdan, SGK müdürlükleri tarafından bu konuda yapılması gereken ve olması gereken uygulama, limited şirket ortağının 1 Ekim 2008’den önce devam ede gelen ticaret sicil kaydı varsa ve kişinin şirketteki hissesi ve ortaklığı devam ediyorsa, 5510 sayılı yasa kapsamındaki sigortalılığının 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılması gerekmektedir.

Örnek: Bay (B), 20.08.1999’da bir limited şirketin ortağı olmuştur. Bay B, 2012 yılı Temmuz ayına kadar bahse konu şirket ortaklığından dolayı SGK’ya kayıt ve tescilini yaptırmamıştır. Bay (B), 2012 yılı Temmuz ayında SGK’ya giderek şirket ortaklığından dolayı, 4/b sigortalısı olmak istemiştir. Bu durumda Bay (B)’nin 4/b sigortalılığı 20.08.1999’dan beri devam eden şirket ortaklığı ve bu ortaklığa istinaden oluşturulan ticaret sicil kaydı devam ettiği için, 5510 sayılı Yasa’nın geçici 8. maddesi gereği, 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılması gerekmektedir.

Bay (B)’nin ortağı olduğu şirketin 1 Ekim 2008’den sonra vergi mükellefiyet kaydı veya ticaret ve sanayi odası kaydı bulunmasa bile, var olan ticaret sicil kaydına göre 4/b sigortalılığı 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılacak ve ticaret sicildeki kaydı devam ettiği müddetçe 4/b sigortalılığı da devam edecektir.

V- SONUÇ

Bazı SGK müdürlükleri, 1 Ekim 2008’e kadar SGK’ya kayıt ve tescili olmayan limited şirketlerin 5510 sayılı yasa kapsamındaki sigortalılıklarını, geçici 8. madde hükümlerine dayandırarak, 1 Ekim 2008’den sonra vergi mükellefiyet kayıtları bulunmuyorsa, başlatmamaktadırlar.

SGK müdürlüklerinin yaptığı bu uygulama hatalı ve yanlıştır. 1 Ekim 2008’den sonra yürürlükte olan 5510 sayılı Yasa’nın 7. maddesine göre, limited şirket ortaklarının sigortalılıklarında yalnızca ticaret sicil kayıtları esas alınmaktadır. Bu nedenle, 1 Ekim 2008 öncesi devrelerde ticaret sicil kaydı olup ta, 1 Ekim 2008’den sonra SGK’ya kayıt ve tescili olmayan limited şirket ortaklarının sigortalılıklarının ticaret sicil kayıtlarına göre 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılması gerekmektedir.

Yazar:Vakkas DEMİR*

E-Yaklaşım / Temmuz 2012 / Sayı: 235

*Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişi