Esnaf muaflığından yararlanmayan veya gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerden satın alınan ikinci el traktör nedeniyle düzenlenecek gider pusulasında gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmadığı, ancak esnaf muaflığından yararlananlardan yapılan alımlar nedeniyle düzenleyecek gider pusulasında % 5 gelir vergisi tevkifatı yapılması gerektiği, kazancı gerçek usulde tespit edilen çiftçilerden yapılan kullanılmış traktör alımında satışın fatura ile belgeleneceği ve satış bedeli üzerinden % 1 oranında KDV hesaplanacağı, traktörlerin alımı sırasında yüklenilen katma değer vergisinin ise indirim konusu yapılabileceği hk.  

Özelge talep formunun incelenmesinden, zirai alet ve yedek parça alım satımı işinin yanında 25.01.2016 tarihinden itibaren ikinci el traktör alım satımı, zirai aletler ve komisyonculuk işine başladığınızı belirterek, ikinci el traktör tesliminde uygulanacak katma değer vergisi oranı, fatura ile almış olduğunuz ikinci el traktörler için ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı ve gider pusulası düzenlemek suretiyle yapılacak alımlarda tevkifat yapılıp yapılmayacağı hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Vergiden Muaf Esnaf” başlıklı 9. maddesinin birinci fıkrasının 5. bendinde, ziraat işlerinde kullandıkları hayvan, hayvan arabası, motor, traktör gibi vasıtalar veya sandallarla nakliyeciliği mutat hale getirmeksizin ara sıra ücret karşılığında eşya ve insan taşıyan çiftçilerin gelir vergisinden muaf olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun “Vergi Tevkifatı” başlıklı 94. maddesinde, kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin, aynı maddede bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dâhil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları hükme bağlanmış olup, maddenin 13/c bendinde ise; esnaf muaflığından yararlananlara diğer mal alımları için yapılan ödemelerden % 5 oranında vergi tevkifatı yapılacağı hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Gider Pusulası” başlıklı 234.  maddesinde, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak  mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa yaptırdıkları  işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza  ettirecekleri gider pusulasının vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmünde olduğu  belirtilmiştir.

Bu hükümler çerçevesinde, esnaf muaflığından yararlanmayan veya gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerden satın aldığınız ikinci el araçlar nedeniyle düzenleyeceğiniz gider pusulasında gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamakta, ancak esnaf muaflığından yararlananlardan yapılan alımlar nedeniyle düzenleyeceğiniz gider pusulasında % 5 gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Öte yandan, kazancı gerçek usulde tespit edilen çiftçilerden yapacağınız traktör alımında satışın fatura ile belgeleneceği ve satış bedeli üzerinden KDV hesaplanacağı tabiidir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

“Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nun; 1/1. maddesine göre, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler KDV’ye tabidir.

KDV oranları, aynı Kanun’un 28. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer alanlar hariç olmak üzere vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.

Türk Gümrük Tarife Cetvelinin (TGTC)’nin “87.01” tarife pozisyonunda traktörler tanımlanmış olup, bu tarife pozisyonuna ait Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) numaraları arasında “8701.90.50.00.00 Kullanılmış olanlar” da yer almaktadır.

Söz konusu BKK eki (I) sayılı listenin 9. sırası kapsamında, TGTC’nin 8701.90.50.00.00 GTİP numarasında yer alan kullanılmış tekerlekli zirai traktörler ve ormancılıkta kullanılan tekerlekli traktörler (motokültörler hariç) de bulunmaktadır. BKK eki (I) sayılı listenin 9. sırasında yer alan “kullanılmış” deyimi, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa göre özel tüketim vergisine tabi olmayan taşıtları ifade etmektedir.

Öte yandan, KDV Kanunu’nun 29/1-a maddesinde, mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanun’da aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanun’un 30/b maddesinde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.

Diğer yandan, indirilemeyecek katma değer vergisi ile ilgili açıklamalara 26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin III/C-2 bölümünde yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, “8701.90.50.00.00” GTİP numarasında yer alan kullanılmış traktörlerin, sözü edilen BKK eki (I) sayılı listenin 9. sırası kapsamında değerlendirilerek, % 1 oranında katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Söz konusu traktörlerin alımı sırasında yüklenilen katma değer vergisinin ise indirim konusu yapılabilmesi mümkün bulunmaktadır.